cumhuriyetmitingleri

14 Nisan-15 Nisan 2007 tarihlerinde Ankara'da düzenlenen geniş katılımlı miting, çeşitli illerde yapılan Cumhuriyet Mitingleri dizisinin ilki. Katılımcılar, önce Tandoğan Meydanı'ndaki etkinliklere katıldı, buradan da Anıtkabir'e yürüdüler.

Katılım

Anıtkabir bir günde en çok ziyaretçiyi (370 bin) 14 Nisan 2007 tarihinde ağırlamıştır. Yerli ve yabancı haber ajanslarına göre bu miting Cumhuriyet tarihinin en kalabalalık mitingi olarak kayda geçmiştir. ADD mitinge en az 1 milyon kişinin katıldığını duyurmuştur. Emniyet Genel Müdürlüğü mitinge toplam 583 bin kişinin katıldığını açıklamıştır. TSK tarafından sadece Anıtkabir'i ziyaret edebilenlerin 370 bin kişi olduğunun belirtilmesine karşın, özellikle dış basın mitinge katılımın 200 bin ile 300 bin arasında olduğunu ajanslara geçmişlerdir. Habertürk internet sitesi ise Google Earth kullanarak yaptığı bir hesaba göre alanda en az 1.400.000 kişi olduğunu iddia etmektedir. Miting sırasında Ankara'da bulunamayan yurttaşların, evlerine ve iş yerlerine Türk bayrağı asarak mitinge destek vermeleri istenmiştir.

14 Nisan Mitingi'ne kaç kişinin katıldığı sağlıklı olarak belirlenememiştir. Kalabalık grupları saymak için önerilen yöntemlerin hiç biri bu miting için gerçeklenmemiştir. Kalabalıkları sayma, konusunda kullanılan temel yöntem havadan çekilen fotoğrafın üzerinde alan hesaplaması yapıp kalabalığın bu alan üzerindeki dağılım oranlarının da hesaplanması şeklindedir. Bahsi geçen alanların hesaplanması sırasında alanın eğimi, şekli, alan üzerinde bulunan ağaç, araçlar gibi faktörlerin de hesaplanması, kalabalığa olan katılım ve ayrılımların miktarının belirlenmesi gerekir. Sayım sırasındaki kritik ölçütlerden biri de birim alana kaç kişinin düştüğünün belirlenmesidir, tıklım tıklım dolu bir otobüste metrekareye 3-4 kişi düşerken sokakta yapılan gösterilerde bu değer 1 - 2 arasında değişebilmektedir. Örneğin 14 Nisan mitinginde bahsi geçen yollar ve meydanların toplam alanları hesaplanmamış, kalabalığık yoğunluğu ve katılım-ayrılım oranları belirlenmemiştir. Kaynaklarca verilen rakamların bu derece farklılık göstermesi de bilimsel ölçüm yapılmamış olmasından kaynaklanmaktadır.

Miting

Mitinge katılanlara Turgut Özakman'ın yazdığı senaryo tarzı metin çerçevesinde Prof. Dr. Alpaslan Işıklı, Prof. Dr. Birgül Ayman Güler ve Prof. Dr. Nur Serterseslenmiştir.

Mitinge ayrıca, siyasi parti liderlerinden Deniz Baykal, Zeki Sezer, Yaşar Okuyan ve Mümtaz Soysal, sanatçılardan Rüştü Asyalı, Edip Akbayram, Tuncer Tercanve Tolga Çandar, üniversite rektör ve dekanları ile çeşitli sivil toplum kuruluşları katıldılar.

Kitle iletişim araçlarında 14 Nisan mitingi

Ülke çapında Türkçe yayın yapan KanalTürk mitingi canlı aktarmış, diğer kanallar haber özetlerine yer vermişlerdir. TRT, Türkiye tarihinin en büyük mitingine haberlerde yeterince yer vermediği gerekçesiyle eleştirilmiş, yönetim bu iddiaları yalanlamıştır. Diğer özel yayın kuruluşları da benzer tepkiler görmüşlerdir.

Güvenlik önlemleri

Miting için yakın illerden polis takviyesi yapılmış, toplam 10.000 polis görev almıştır. Tandoğan Meydanı sürekli olarak izlenirken, civardaki çatılara keskin nişancılar yerleştirilmiş, ayrıca ihtiyaç duyulması halinde jandarma birlikleri de takviye olarak hazır tutulmuştur. Miting alanında 12 ambulans görev yaparken 13 panzer de sokak aralarında hazır bekletildi. Miting boyunca hiçbir tatsız olay ya da kışkırtma yaşanmamıştır.

İktidarın tepkisi

TBMM Başkanı Bülent Arınç ve hükümet 14 Nisan Cumhuriyet Mitingi öncesi karşı propaganda yürütmüşler ve "provokasyon" uyarılarında bulunmuşlardır. 

Bakanlar arasındaki genel görüş mitingin demokratik bir hak olduğu ve yasalara uygun olduğu sürece normal karşılanması gerektiği olarak ifade edilmiştir. Başbakan Erdoğan mitinge katılanları bindirilmiş kıtalar (bir eylem için o konuyla ilgili olmayan kişilerin toplanması) olarak tanımlamış, AKP Grup BaşkanvekiliEyüp Fatsa ise "Biz de miting düzenlersek on katı kalabalık toplarız. Her kalabalık sonrası Meclis kararını mı değiştirecek? Bu Meclis iradesine müdahale olur" diyerek tepkisini göstermiştir. AKP daha önce Erdoğan'ın kurucusu olduğu bir vakıf aracılığıyla çocukları siyasete alet ettiği ve bindirilmiş kıta olarak kullandığı gerekçesiyle ağır biçimde eleştirilmiş ve hakkında suç duyurusunda bulunulmuştu.

Diğer eleştiriler

Mitingi düzenleyen ve destekleyen bazı kişilerin askeri darbe girişimleriyle bağlantılarının Nokta dergisinde belgelenmesi, destekleyici gruplar arasında Türk İntikam Tugayı (TİT)'nın da yer alması; anti-demokratik ve milliyetçi bu gruplara karşı kesimlerin eleştirilerine yol açtı. Bu nedenle Türk-İş, Hak-İş, DİSK, Türkiye Mühendis ve Mimar Odaları, Kamu Emekçileri Sendikası, Eğitim-Sen, Türk Tabipleri Birliği gibi kuruluşlar, mitinge katılmadılar.

Miting aşırı milliyetçi ve antidemokratik olduğu gerekçesiyle de eleştirildi. Ayrıca gazeteci Nazlı Ilıcak, mitingi Ergenekon'un organizasyonu, katılanları da Ergenekoncu olarak nitelemiştir.

Dış basında miting yorumları

Miting çok sayıda yerli ve yabancı gazeteci tarafından izlendi.

• BBC: İnternet sitesinde verdiği haberde, "Laik miting Türk Başbakanı'nı hedef aldı" başlığını kullandı ve "Onbinlerce kişinin, laikliğe destek için Ankara'da toplandığını" yazdı.
• Reuters, AP, AFP: "Binlerce laik Türk'ün meydandaki gösterinin ardından Anıtkabir'e yürüyüşe geçeceğini" kaydetti. AP, Ankara'da yapılan "Cumhuriyet Mitingi"ni abonelerine acil koduyla duyurdu. 

• Financial Times: Cumhuriyet Mitingini, dünya çapında haftanın en önemli olaylarını derlediği ?The Week Ahead? köşesinde dünyada haftanın en önemli olayları arasında gösterdi.